Sensomotorische Integratie wordt ook wel zintuiginformatieverwerking of prikkelverwerking genoemd.
We nemen waar met onze zintuigen. Informatie komt binnen via zien, horen, voelen, ruiken en proeven. Ook door te bewegen met ons lichaam en via de evenwichtsorganen in onze oren ontvangen we zintuiginformatie.
De binnenkomende post wordt gefilterd op belangrijkheid en daarna verwerkt door het brein en het zenuwstelsel. Vervolgens zijn we in staat om erop te reageren en zetten we de verwerkte informatie om in een bewegingsactie c.q. handeling. Iedereen doet dat op zijn eigen wijze en binnen zijn eigen mogelijkheden.
Sensomotorische informatieverwerking is de basis waardoor wij waarnemen en motorisch handelen. Het bepaalt onze manier van leren (leerstrategie) en beïnvloed onze emoties en gedrag. De manier waarop zintuiginformatie wordt verwerkt is niet voor iedereen hetzelfde!
Informatie kan te sterk binnenkomen en wordt door het brein als onveilig beschouwd. Of prikkels zijn juist te weinig sterk waardoor het brein binnenkomende signalen niet oppikt. Hierdoor verloopt de sensomotorische integratie niet adequaat.
Problemen met sensomotorische informatieverwerking komt voor op alle leeftijden en wordt zichtbaar in gedrag, het uiten van emoties en de manier waarop we bewegen. Ook kan verstoring ontstaan door hersenletsel (aangeboren of later verkregen door NAH). Soms is uitgesproken gedrag zichtbaar door de wijze waarop informatie wordt verwerkt zoals bij ASS, ADHD, ADD of hoog sensitief zijn.
Er zijn mensen die (over)gevoelig zijn en daardoor prikkels (ver)mijden of er bang voor zijn. Denk aan het je vaak angstig voelen met een te hoge spierspanning, te voorzichtig zijn in je doen en laten, problemen of weerstand hebben met eten, selectief zijn in het dragen van kleding door vervelende randjes aan sokken, kriebelende kledinglabels en schurende stof van kledingstukken.
Tegengesteld aan overgevoeligheid is ondergevoeligheid. Je hebt dan sterke prikkels nodig om alles beter te beleven. Dat zijn kinderen en volwassen met (te) veel energie,drukte opzoeken en misschien ook druk zijn. Graag overal aan zitten, ergens tegen aan leunen of hangen of liefhebbers zijn van sterke bewegingen zoals in de achtbaan. Prikkelzoekers houden van inspanning, zwaar werk en lekker vies worden. Ze zoeken graag aanrakingen op of zijn fysiek ingesteld.
Ook kan het zijn dat je wat onhandig bent en weinig voelt van je eigen bewegen waardoor je niet kunt vertrouwen op je eigen lijf.
Bij over- en onderprikkeling in actieve of passieve vorm kan de sensorische informatieverwerking van invloed zijn op aandacht en concentratie, maar dat hoeft niet. De gegeven voorbeelden bestaan in vele variaties en wisselen per persoon.
Bij problemen met sensorische integratie doen de zintuigen het op zichzelf meestal uitstekend. Het is de manier van informatieverwerking die problemen veroorzaakt. Hierdoor kan er niet worden vertrouwd op de informatie die via waarneming binnen komt. Het maakt dat je te traag, te snel of te (on)gevoelig reageert. Je handelingen verlopen niet naar wens doordat de verwerkingsprocessen anders verlopen. Het beïnvloed je mate van alertheid -en focus, het bepaalt je emoties -en gedrag en het bepaalt eigenlijk je hele functioneren overdag en ’s nachts.
In 2007 maakte ik kennis met sensomotorische integratietherapie en sindsdien ben ik door bijscholing en met vallen en opstaan wijzer geworden over hoe gedrag er vanuit sensomotorisch perspectief uitziet. Het is zoeken naar passende puzzelstukjes om gezamenlijk en in afstemming de puzzel over informatieverwerking en (beweeg)gedrag sluitend te krijgen. De relaties tussen zintuiginformatieverwerking, de manier van bewegen -en motorisch handelen en hoe gedrag hierdoor wordt beïnvloed, heeft een grote toegevoegde waarde in mijn werk als Kinder-oefentherapeut. Interessante en duidelijke informatie vind je op de site van Els Rengenhart.
Met sensomotorische integratie therapie zijn verwerkingsprocessen te beïnvloeden. Niet als doel op zich, maar als middel om binnenkomende zintuiginformatie beter te leren reguleren en benutten. Dat kan!
Aandacht en alertheid zijn praktisch te beïnvloeden. Hoe prikkels worden ervaren kan worden gereguleerd. Zijn prikkels te sterk dan leer je ze dempen. Zijn prikkels te zwak dan is juist stimulatie van de betreffende prikkels nodig.
Het helpt enorm als jij je als kind of volwassene gezien en begrepen voelt op weg naar zelfstandigheid en vertrouwen in eigen kunnen. Samen met informatiedeling en afstemming met de mensen om jou heen die daardoor kunnen begrijpen, aansluiten en meedenken. Kijk ook eens op de site van Leer bewegen
Wil je meer informatie over het begrijpen van gedrag bezien vanuit de sensorische informatieverwerking, een lezing of presentatie over dit onderwerp? Neem dan Contact met mij op.